Zihinsel aktivitelerin yararı demanstan korunma ile sınırlı değildir. - Prof. Dr. Barış İlerigelen

Düşünmek, hayal kurmak, okumak gibi zihnimizi uyaran, etkinleştiren, güçlendiren aktiviteler zihinsel (mental) aktivite olarak adlandırılır. Zihinsel aktiviteler beyne kan, oksijen ve bazı yapı maddelerinin akışını arttırır, beyin hücrelerinin gelişmesini ve daha uzun süre fonksiyon görmesini sağlar. Zihinsel aktivitelerin programlı bir şekilde arttırılmasıyla demans riskinin azaltılabileceği çeşitli çalışmalarda ortaya konmuştur. Hem hastanın hem de hasta yakınlarının yaşam kalitesini bozan bir durum olan demanstan korunma oldukça önemlidir. Ancak zihinsel aktivitelerin yararı bununla sınırlı değildir. 

Zihinsel aktivitelerin stresi azaltma, hafızayı güçlendirme, odaklanma ve konsantrasyonu arttırma, daha hızlı düşünme ve reaksiyon vermeyi sağlama, motivasyonu ve üretkenliği arttırma, akışkan zekayı, yaratıcılık ve zihinsel esnekliği arttırma, daha olumlu bir ruh hali sağlama, özgüveni arttırma, daha keskin görme ve işitme sağlama gibi çok sayıda yararlı etkisi gösterilmiştir. 

Son yirmi yıl içerisindeki gelişmelere paralel olarak zihinsel aktivite konusuna duyulan ilgi giderek artmıştır. Dr. Katz 1998 yılında yayımladığı kitabında zihinsel düşüşün genellikle beyin hücrelerinin kaybı ile değil hücreler arasındaki iletişimin bozulması sonucunda ortaya çıktığını, doğru zihinsel aktiviteler (nörobik aktiviteler) ile yeni bağlantılar oluşturulabileceğini öne sürmüştür. Dr. Stenberg 2008 yılındaki makalesinde akışkan zekanın iyileştirilebileceğinden söz etmiştir. Akışkan zeka soyut algılama ve çözümleme ile ilgilidir. Kristalize zeka ise yaşam boyunca gerekli bilgi ve becerilerin birikmesidir. Daha önce hiç karşılaşılmayan, çözüm yolu mevcut bilgiler arasında yer almayan sorunların çözümünde akışkan zeka devreye girer. Yaş alırken zekanın azalmaya başladığı konusunda genel bir kanaat vardır. Ancak araştırmalar akışkan zekanın ergenlik döneminden sonra azaldığını, kristalize zekanın ise yetişkinlik döneminde de arttığını ortaya koymaktadır. Akışkan zekanın iyileştirilebileceğine işaret eden çalışmalar dikkatleri buna yönelik zihinsel aktivitelere çevirmiştir. 

Nörobik aktiviteler: Görme, işitme, dokunma, tat alma ve koklama duyularını rutin olmayan şekilde kullanarak beyin hücreleri arasındaki bağlantıyı iyileştirmeyi amaçlayan aktivitelerdir. Dominant olmayan eli kullanmak (diş fırçalama, buzdolabı kapağını açma, sabah kahvaltısı gibi durumlarda), bazı aktiviteleri (duş yapmak, yüz yıkamak, elbise giymek gibi) gözler kapalı iken yapmak, masa üzerindeki saat, resim gibi nesneleri ters yüz etmek, yazıları bilgisayarda değil el yazısıyla yazmak, kafadan aritmetik hesaplar yapmak, kitapları yavaş ve yüksek sesle okumak, yeni bir dil ya da müzik aleti çalmayı öğrenmek, farklı müzik tarzlarını ve/veya yabancı ülkelerin müziğini dinlemek, yeni bir yemek yemeyi ve/veya pişirmeyi denemek, yeni bir restoranda farklı bir masada oturmak, sessiz bir ortamda her bir lokmanın tadına varmaya çalışarak yemek, her zamankinden farklı yollarda yürümek ya da taşıt kullanmak, yeni bir dükkandan olağan dışı saatlerde alış veriş etmek, daha önce denenmemiş bir dergiyi okumak, yeni banyo malzemelerini giysileri denemek, parfüm ya da baharat gibi bir kokuyu solurken egzersiz yapmak, farklı spor dallarını denemek başlıca nörobik aktivite örnekleridir. Tüm duyuların birlikte kullanıldığı nörobik aktiviteler de vardır. Seyahat etmek, kamp kurmak, bahçe işleriyle ilgilenmek, pazardan seçerek alışveriş yapmak bunlara örnek olarak verilebilir.

Zekanın iyileştirilmesine yönelik aktiviteler: Yaratıcı hobiler (resim yapmak, sanat ve el işleri ile uğraşmak, örgü örmek, ev eşyalarını onarmak gibi), yeni bir şeyler denemek (daha önce gidilmeyen bir yere seyahat etmek, alışkın olunmayan bir hobi edinmek,  yeni yemek tadlarını denemek gibi), yeni bir şeyler öğrenmek (yabancı dil, satranç, müzik aleti çalmak gibi), yeni kişilerle tanışmak (farklı ilgi alanları, meslekleri ve becerileri olan, farklı sosyal ya da kültürel çevreden kişiler gibi), teknolojiyi kullanmak yerine zihinsel becerileri denemek (basit hesapları kafadan yapmak, telefon numaralarını akılda tutmak, GPS yerine harita kullanmak gibi) zekanın iyileştirilmesini amaçlayan zihinsel aktivite örnekleridir.

Zihinsel fonksiyonlar üzerinde zihinsel aktivitelerin yanı sıra bedensel aktivitelerin ve meditasyon yöntemlerinin de yararlı etkileri vardır. Düzenli bedensel aktivite depresyon, anksiyete ve stresi azaltır, hafızayı güçlendirir, uyku düzenini olumlu yönde etkiler ve ruh halini iyileştirir. Meditasyon yöntemleri stresi azaltır, öğrenme yeteneğini ve hafızayı  güçlendirir, dikkati arttırır ve ruh halini iyileştirir.